Wat is A Capella zingen?

A Capella betekend gezongen zonder begeleiding. Het betreft meestal koorwerken.

De letterlijke betekenis duid naar een nis in de kerk. Later naar het koor zelf (Het koor, of hoogkoor is de ruimte binnen een kerkgebouw waar zich het hoofdaltaar bevindt. Soms van het schip afgescheiden door een koorafsluiting in de vorm van een koorhek of doksaal). zoals: De Kings Chapel of de Capella Pontefica.

A Capella en de Sixtijnse Kapel

De oorspronkelijke betekenis van de term is: alla cappella, dit betekend  'op de wijze van de kapel' hiermee werd de Sixtijnse Kapel bedoeld, die een traditie van onbegeleide zang had.

Kerkmuziek

Het a capella zingen was  gebruikelijk binnen de kerkmuziek, tot in de 16e eeuw.

Helderheid binnen de a capella muziek

De meeste polyfone koormuziek werd a capella gezongen om de helderheid te bewaren.

Correcte definitie van a capella zingen

Het begrip a capella mag men in de historie niet zo streng zien als men dit graag vanaf de 19e eeuw wil doen geloven. Er zijn historische bewijzen dat vooral bij religieuze muziek de zangstem werd ondersteund door instrumenten. De instrumenten verdubbelden de zangstem. Ook dan spreekt met van a capella zingen. De correcte definitie zou dan zijn: a capella is het zingen zonder een zelfstandige en onafhankelijke begeleiding door instrumenten.

A Capella in de Romantiek

Ook componisten in de Romantiek waagden zich aan het a capella schrijven. Mendelssohn schreef diverse koorwerken die nog steeds populair zijn en regelmatig op koor concertprogramma's te horen zijn.

Mendelssohn, a capella muziek

“Sechs Lieder im Freien zu singen”, op. 41
op teksten van August von Platen, Heine, Ludwig Christoph Heinrich Hölty en Goethe.
“Sechs Lieder in Freien zu singen”, op. 59 “Abschied vom Wald” („O Täler weit, o Höhen“) op teksten van Helmina von Chézy, Goethe, Joseph von Eichendorff en Ludwig Uhland,
“Der erste Frühlingstag” (“Frühlingsahnung”, “Die Primel” en “Frühlingsfeier”), op. 48 op tekst van Uhland en Lenau.
“Sechs Lieder”, op. 88 op teksten van Johann Peter Hebel, Eichendorff, Uhland, Christian Wilhelm von Schütz en Emanuel Geibel, en zijn “Vier Lieder”, op. 100 op tekst van Uhland, Hoffmann von Fallersleben en Heinrich Weismann.

A Capella in de 20e eeuw

In de 20e eeuw kwam de a capella stijl opnieuw onder de aandacht met de Comedian Harmonists en The King's Singers. The Revelers een succesvol Amerikaans vocaal kwartet uit de jaren 1920-1930 pakten de stijl opnieuw op en werden het voorbeeld voor de Comedian Harmonists. Vanaf 1917 brachten The Revelers grammofoonplaten uit bij het label Victor en later bij Electrola in Duitsland.
Hun grootste succes werd Dinah en I'm gonna Charleston back to Charleston.
The Revelers traden voor de verschillende platen labels op onder verschillende namen, zoals The singing sophomores en The Merrymakers.

Comedian Harmonists

De Comedian Harmonists waren een bekend Berlijns vocaal ensemble. Hun voorbeeld waren The Revelers. Ondanks hun grote Europese succes, hield het ensemble slechts 7 jaar stand, van 1927 tot 1935. In 1932 traden de Comedian Harmonists op in de Philarmonie in Berlijn, voor een publiek dat eigenlijk alleen openstond voor klassieke muziek. Het enthousiaste applaus en het succes in de Berlijnse Philarmonie betekende een definitieve doorbraak voor het ensemble. Hoewel ze tijdens concerten vrijwel alleen a capella zingen, is op sommige opnamen piano begeleiding aanwezig. De Comedian Harmonists blonken uit door een perfecte balans van de verschillende stemmen, zuivere toonvorming en perfect uitgevoerde ritmes.

Oude Muziek in de jaren 70 en 80'

Met de jaren 70 en 80 kwam er een opleving in de belangstelling voor oude muziek. Nieuwe vocaal ensembles werden geboren en verdiepten zich in het a capella repertoire. Naast belangstelling voor het repertoire waarbij menig vergeten compositie weer bovenwater kwam, experimenteerde deze vocaal ensembles met uitvoering-praktijken en zangtechnieken die een historische correctheid het beste zouden kunnen benaderen.