De saxofoon, Adolf Sax, een Belgische instrumentenbouwer naar wie het instrument werd genoemd, experimenteerde met het mondstuk van een basklarinet, hij plaatste als experiment het enkelriet mondstuk van de basklarinet op diverse koperblaasinstrumenten. Hij werd enthousiast over de nieuwe klankkleur en bouwde zijn eerste saxofoon.
De saxofoon is gemaakt van koper maar wordt toch tot de houtblazers gerekend omdat de speeltechniek sterk overeenkomt met de speeltechniek van de klarinet en daarnaast vanwege het riet.
De meeste klarinettisten kunnen ook de saxofoon bespelen.
Zowel de verschillende materialen van het mondstuk als de kwaliteit van het riet beïnvloeden de klankkleur.
De meest gangbare en gebruikte saxofoons zijn: Sopraansaxofoon in Bes, Altsaxofoon in Es, Tenorsaxofoon in Bes, Baritonsaxofoon in Es Bassaxofoon in Bes.
De saxofoon wordt vaak gebruikt in de jazz, maar ook George Gershwin gebruikte de saxofoons in zijn symfonische werken de Rhapsody in blue en American in Paris. Georges Bizet gebruikte de saxofoon in zijn Suite L' Arlésienne.
Verder vinden we de saxofoon in harmonie-orkesten, fanfare-orkesten en bigbands.