Nocturne

Nocturne ofwel Nachtstuk is een eendelige compositie voor piano solo. Het is een romantisch muziekstuk geïnspireerd op de stemming van de nacht.

De oorsprong (notturno) komt uit de blaasmuziek. Een meerdelig muziekstuk in vrije vorm gecomponeerd voor uitvoeringen in de openlucht in de avond en kwam overeen met de serenade.

 

John Field

De Ierse componist John Field (1782-1837) was de eerste componist die de Nocturne componeerde. John Field schreef er in totaal 18. Het zijn expressieve en soms speelse grillige karakterstukken. Franz Liszt was erg gecharmeerd van Field's karakterstukken voor piano en prees de expressieve en fantasievolle melodieën. De nocturnes van John Field en Frederic Chopin inspireerden Liszt tot zijn zeer bekend geworden "Liebesträume".

Frederic Chopin, de nocturne op een hoger niveau

Frederic Chopin ontwikkelde deze muziek vorm en werd onlosmakelijk met de nocturne verbonden. Rijke romantische melodieën begeleid door veelal gebroken akkoorden in de linkerhand. Chopin hanteerde binnen zijn 21 nocturnes  een A-B-A vorm.

Meestal beginnend met een dromerige melodie. In het B deel maakt hij een modulatie en schrijft contrasterend een vaak meer bewogen deel om daarna weer terug te keren naar het dromerige A deel. Bijzonder bij Chopin is dat de nocturne meestal in mineur begint en eindigt in majeur.

Naast Chopin

Ook andere componisten hebben naast Chopin en Field nocturnes geschreven zoals: Claude Debussy, Gabriel Fauré en Erik Satie. Ook Mendelssohn schreef een nocturne in zijn Midzomernacht droom.

Robert Schumann schreef zijn piano cyclus Nachtstücke, het Duitse woord voor nocturne.

Carl Czerny:
Brilliant Nocturne "Das waren mir selige Tage" voor piano 4 handig op. 71
8 Nocturnes op. 368

Charles Valentin Alkan:
Nocturne pour piano, 1844
Deuxième nocturne pour piano, 1859
Troisième nocturne pour piano, 1859

Theodor Kirchner:
Nachtbilder, Op. 25
Notturnos. 4 Stücke für Klavier, Op. 28

Sergei Rachmaninoff:

3 Nocturnes voor piano

Alexander Skrjabin:
Nocturne in As-Dur für Klavier, 1884
2 Nocturnes, op. 5, 1890
Prelude und Nocturne voor de linkerhand, Op. 9, 1894
Poème-Nocturne voor piano, Op. 61

Claude Debussy:

Les Nocturnes voor orkest, 1900

Edvard Grieg:

Notturno Op 54 No 4