Vreemde woorden in de muziek "B"

Een verzameling van vreemde woorden in de muziek en merkwaardige of niet gangbare termen die je soms tegenkomt in een partituur of boek. De verklaringen zijn beknopt en helder gehouden. Zou je zelf aanvullingen en of toevoegingen willen zien? laat dan een berichtje achter op deze pagina.

Babosacka, Baborak

Boheemse dansen in afwisselende maatsoorten

Badinerie , Badinage,

Schertsend muziekstukje meestal in de ¾ maat. De naam Badinerie verscheen voor het eerst in de 18e eeuw en duidde meestal op een speelse uitvoering. De Badinerie maakte deel uit van de Suite. Later veranderde de Badinerie in het Scherzo.
De meest bekende Badinerie is uit de Tweede Suite van Johann Sebastian Bach (BWV 1067). Deze Badinerie lijkt ritmisch gezien op een snelle gavotte.

Bagatelle

Klein muziekstuk meestal geschreven voor piano. Een bekende Bagatelle is Beethoven’s “Für Elise”.

We vinden de bagatelle voor het eerst bij door François Couperin, in boek 2 van zijn Pièces de Clavecin, Ordre 10 getiteld Les Bagatelles.

Meerdere componisten schreven bagatelle's voor piano:

Franz Liszt - Bagatelle sans tonalité
Camille Saint-Saëns - 6 Bagatelles Opus 3
Bedřich Smetana - Bagatellen en Impromptus

Er zijn ook Bagatelles voor kamermuziek geschreven,
Antonín Dvořák - Bagatelle & Legende opus 47 voor twee violen, cello en harmonium.
Anton Webern - Opus 9, 6 stukken voor strijkkwartet.

Bagpipe

Musette, schalmei, doedelzak

De Doedelzak wordt indirect bespeeld via een luchtkamer. Zowel enkele als dubbele rieten worden toegepast. De bagpipe ofwel doedelzak is een oud blaasinstrument ontstaan rond ca. 2000 jaar geleden in India, Pakistan en Iran, Alexander de Grote bracht het instrument mee naar het westen.

Baguettes

Trommelstokken, mallets

Ballabile

Dans gedeelte in opera’s. Als muziekterm wordt het gebruikt om een melodie of compostie dansbaar te maken.

Ballade

( Zie Ballade )

Balladopera

Engels zangspel, samengesteld uit volksliederen.
De bekendste ballade-opera is The Beggar's Opera van John Gay en Christopher Pepusch (1728) The Beggar's Opera was de inspiratiebron van Kurt Weill en Bertolt Brecht tot het creëren van de Dreigroschenoper die ook een ballade-opera is.

Ballet de Cour

Ballet met een samenhangende handeling in combinatie met zang. Het Ballet de Cour was aan het Franse hof in de 16e en 17e eeuw bijzonder populair.
Lodewijk de XIV introduceerde het ‘ballet de cour’ ofwel ‘hofballet’ Het werd een van zijn favoriete hof spektakels uitgevoerd in de Bourbon-zaal van het Louvre te Parijs, of in een van de paleizen in de buurt van Parijs Fontainebleau, Saint-Germain, Chantilly, en later in Versailles. De uitvoerders waren grotendeels hovelingen en leden van de adel, die de eer kregen om samen met het koninklijk ballet te mogen meedansen ter bewieroking van hun vorst. De inhoud was meestal allegorisch. De muziek en dans hadden voornamelijk decoratieve waarde. De handeling werd aangegeven door de woorden van de zang of voordracht, het meest expressief was vooral het mimespel.

Bandura

De Bandura is een 15-16e eeuwse mandoline, 6 snarig en ook wel Pandoer genoemd.

De bandura is een typisch Oekraïns snaarinstrument (банду́ра). De Bandura komt ook veel overeen met de citer en de luit. tot 1940 werd de bandura vaak kobza genoemd, een verzamelnaam die voor meerdere snaarinstrumenten werd gebruikt. Oorspronkelijk hadden bandura's tussen de 5 en 12 snaren. In de twintigste eeuw is het aantal snaren toegenomen tot 31, voor concertinstrumenten kan dit aantal oplopen tot 68 snaren.

Barcarolle

Barcarolle is een gondel of schipperslied in 6/8 maat, gezongen door Venetiaanse gondeliers.
Beroemde barcarolles uit de klassieke muziek zijn die van Jacques Offenbach, uit zijn opera Hoffmanns vertellingen, en de Barcarolle in Fis majeur, op. 60, van Frédéric Chopin voor piano. Ook Mendelssohn schreef een barcarolle in zijn Lieder Ohne Worte.

Barre

Maat

Basse chifree

Becijferde bas

Basse danse

Langzame dans uit de 15e-16e eeuw

Basse de violon

Contrabas

Basse d’harmonie

Contrafagot

Basse Double

Contrabas

Basse taille

Bariton

Basso continuo

( zie Basso continuo )

Basson

Fagot

Bâton

Maatstok, dirigeerstok
In de barok gebruikten de orkestleiders (dirigenten) lange en vaak versierde stokken en sloegen die om de maat en ritme aan te geven op de grond.

De Franse componist Jean Baptiste Lully gebruikte deze stok toen hij zijn hoforkesten leidde. Tijdens een uitvoering van zijn "Te deum" sloeg hij met zijn stok per ongeluk op zijn teen, waardoor een abces ontstond. De wond werd uiteindelijk gangreen, Lully weigerde zijn teen te laten amputeren en de gangreen verspreidde zich, met als gevolg zijn dood op 22 maart.

A Battuta

Volgens de maat

Berceuse

Wiegelied

Bergamask - Bergamasca

Oud Italiaanse dans, met een zich herhalende bas. Van oorsprong uit Bergamo (Noord Italië)

Bicinium

Tweestemmig gezang

Bitonaliteit

Het gelijktijdig optreden van twee tonaliteiten. Pluritonaliteit, atonaliteit.

Blues

Sentimenteel dromerige dans in 4/4 maat

Bokstriller (caprino)

Triller door herhaling van een toon.

Bourdon

Orgelregister, vaak 16 voets.

Boutade

Improvisatie, kleine balletmuziek

Boventonen

De onafscheidelijk aan een toon verbonden bijtonen. Octaaf, kwint, terts enz….
De verschillende tonen die achtereenvolgens op een blaasinstrumenten kunnen gespeeld worden, zonder de lengte van de luchtkolom te veranderen.

Branle

Dans uit de 16e eeuw in de 4/4 maat.

Brevis

Dubbele hele noot. Een maateenheid in de mensurale muziek

Burlesco, Burleske

Schertsend

Reactie plaatsen