Star Wars interview met Raymond Janssen
Dirigent Raymond Janssen:
‘Ik ben dankbaar dat ik mijn leven kan volbrengen met muziek’
Muziek komt tot leven in MartiniPlaza, dat bewijst dirigent en pianist Raymond Janssen keer op keer. Hij treedt op als dirigent in Groningen met onder meer The Star Wars Suite en A Christmas Carol. ‘Bij The Star Wars Suite spelen we filmmuziek. En dat is heel anders dan bijvoorbeeld een stuk van Beethoven. In een film kan in vijf minuten heel veel gebeuren, de muziek verandert mee.’
Raymond Janssen studeerde in verschillende steden in Europa. Van Aachen en Keulen tot Düsseldorf en Parijs en hij heeft in de afgelopen jaar menig concertzaal in Europa gezien. ‘Ik heb twintig jaar door heel Europa in concertzalen opgetreden als pianist en had het geluk dat ik met zangers en grote operahuizen kon werken. Tegelijkertijd werkte ik ook als dirigent.’
Hij richtte Cadenza European Art Productions op en bracht daarmee een samenwerking op gang tussen Oost- en Midden-Europese landen en Nederland, België en Duitsland. Met als doel hun geluid ook in onze eigen landen ten gehore te brengen. Waar die interesse voor Oost- en Midden-Europese landen vandaan komt? ‘In de tijd dat ik rondreisde als pianist heb ik veel gewerkt met zangers uit Roemenië. Ik sprak met hen, luisterde naar hen en toen ontstond het idee om hen naar Nederland te halen. Een beetje onbezonnen en naïef, maar het is tot iets heel moois uitgegroeid.’ Het publiek komt van heinde en verre om de concerten bij te wonen en dat is ook in Roemenië niet onopgemerkt gebleven. ‘De president van Roemenië heeft me onlangs de hoogste award voor cultuur uitgereikt. Dat gebeurde in het Concertgebouw in Amsterdam en was heel erg bijzonder. Een hele mooie bevestiging voor wat we doen.’
Star Wars
Binnenkort staat Janssen met de Star Wars Suite opnieuw in vele theaters in Nederland, waaronder ook MartiniPlaza. Samen met het International Symphony Orchestra en The New Romanian Symphonic Choir brengen zij de muziek van de Amerikaanse filmcomponist John Williams tot leven. Eén van de grootste filmcomponisten van na de oorlog beaamt Janssen. ‘Zo schreef hij onder andere de muziek voor Star Wars, Jaws, Spiderman, Gladiator en Schindlers List.’
Maar misschien wel de bekendste filmreeks is van Star Wars. ‘Het is geweldige muziek. Bijna iedereen heeft de films wel een keertje gezien. Toch hadden de films nooit die grote bekendheid gehad zonder Williams’ muziek.’ Tijdens het concert speelt het orkest onder meer The Duel of Fates, Luke & Leia, The Imperial March en The Throne Room. ‘Het is prachtig werk om uit te voeren met zo’n groot orkest en koor.’ Hoewel de muziek niet voor het eerst in Nederland te horen is, is het wel voor het eerst sinds lange tijd dat er is teruggegrepen op de originele versies. ‘De versies waar ook het koor in zit. Dat is echt uniek.’ En is binnenkort dus in MartiniPlaza te zien.
MartiniPlaza is voor Janssen een fijne plek. ‘We nemen meestal wel iets mee om de zaal akoestisch iets aan te passen, zodat het geluid en de klanken nog beter te horen zijn. De beleving voor de luisteraar wordt op die manier mooier.’ Hij haalt als voorbeeld A Christmas Carol aan. Een voorstelling om het kerstgevoel extra sterk te beleven. Samen met een groot symfonisch orkest en een oor vertolken ze de grootste kerstklassiekers. Van Avé Maria tot Hallelujah.
Intuïtief
Als dirigent vliegt Janssen vliegt de hele wereld over en staat soms meerdere keren in de concertzaal met eenzelfde vertolking van een stuk. Verveelt dat dan nooit? ‘Elk concert is anders. En zodra het begint te vervelen, is het tijd om iets anders te gaan doen. Maar het is wel belangrijk om een modus te vinden, waardoor je het iedere keer net even anders neer kunt zetten. Uiteindelijk gaat het allemaal vanzelf.’ Janssen is volgens eigen zeggen erg intuïtief. ‘Ik ben niet iemand die van tevoren alles exact vastlegt. Op het moment dat we beginnen, kies ik pas de weg die we gaan bewandelen.’ Het tekent zijn enorme carrière.
Of hij trots is op zijn carrière? ‘Trots is niet het goede woord. Ik ben wel heel erg dankbaar. Dankbaar dat ik mijn leven kan volbrengen met muziek en dat ik dat samen met heel veel mensen mag doen. Dat is wat mij heel erg blij maakt.’
Cadenza European Art Productions
Ongeveer twaalf jaar geleden kwam Janssen op het idee om een culturele uitwisseling te laten plaatsvinden tussen Oost- en Midden-Europese landen en Nederland, België en Duitsland. ‘Dit met als doel om hun behouden cultuurgoed, de manier waarop zij muziek maken, hier te laten horen. Deze landen zijn lange tijd door communisme geïsoleerd geweest en hebben een andere cultuur en een andere speelwijze. Om dat hier te laten horen, is iets heel moois vind ik.’ Met Cadenza bracht hij de samenwerking op gang tussen deze twee delen van Europa en trad veelvuldig met ze op. In 2009 haalde hij the New Romanian Chamber Orchestra and Choir erbij. Een muzikaal koor uit Roemenië waarmee hij jaarlijks meer dan achttien kerstconcerten geeft op historische locaties in Nederland.
Maaike Schaap
Journalist, New Publishers, Groningen
